Geloofwaardige storytelling

De farmaceutische industrie werkt aan ‘een gedragscode’. In De volkskrant vertelt de man die daaraan werkt, Aarnoud Overkamp, het bijbehorende verhaal. “Zo kan het niet doorgaan”, zegt hij. En “we zijn niet doof” voor de brede maatschappelijke kritiek op de sector. De code moet zelfs ‘een moreel kompas’ zijn. Maar wantrouwen is zijn deel. Overkamps storytelling is te veel een sprookje. En sprookjes bestaan niet echt.

In het bijbehorende nieuwsverhaal in de Volkskrant komt de scepsis meteen uitgebreid aan bod. Patentrechtexpert Ellen ’t Hoen ziet een patroon. “Zodra de sector zich in het nauw gedreven voelt, volgt als een reactie een gedragscode. Die zijn altijd vrijwillig, gedreven uit angst en om te vermijden dat er onvrijwillige maatregelen van bovenaf worden opgelegd.” De Vereniging van Tilburgse Economen is ronduit cynisch: ‘Ze willen zo lang mogelijk doorgaan met het hanteren van absurde medicijnprijzen. Alleen strenge wetgeving kan de amorele praktijken van deze bedrijven stoppen’, stellen ze op Twitter.

Dit past in een breder beeld, dat grote bedrijven niet meer geloofwaardig worden gevonden. Het jongste lid van de Raad van State, de zeer ervaren VVD-politicus Frank de Grave, signaleert in het FD dit probleem klip en klaar. ‘Het bedrijfsleven roept de maatschappelijke onvrede over zichzelf af’, zegt hij in het interview. Dat komt “door het beeld dat zij niet aangehaakt zijn bij wat er wordt gevoeld. Iets van: we komen alleen maar halen. Jullie mogen dolblij zijn dat we hier zijn, dus faciliteer ons maar. En als we worden aangesproken op onze verantwoordelijkheid, zijn we niet thuis.”

De farma is geen unicum als het gaat om verhalen die onwaarachtig overkomen. Pregnant is natuurlijk de recente enquête – ter gelegenheid van Prinsjesdag – naar het vertrouwen van mensen in het kabinet. Meer dan de helft heeft weinig of heel weinig vertrouwen. En dat ondanks de gelekte rooskleurige koopkrachtcijfers en alle andere pogingen van de coalitie om maar positiviteit uit te dragen. Een goed voorbeeld van mislukte storytelling.

Facebook een democratische voorvechter?

Of neem Facebook, de zelf verklaarde hoeder van democratische waarden. Dat laat een hoop mensen volstrekt koud, maar degenen die hierin geïnteresseerd zijn, geloven er geen snars van. Zoals de Publieke Omroep die zegt de journalistiek hoog in het vaandel te hebben, maar daar in het openbaar geen enkele medestander voor weet te vinden. Een verhaal dat niet klopt met de feiten, wordt genadeloos doorgeprikt.

Als je in deze context denkt dat je met een gewoon verhaal nog een eind kunt komen, zoals de farmaceuten, het kabinet, Facebook en de NPO, dan begrijp je niet veel van de samenleving, en ook erg weinig van storytelling. De basis daaronder is zonder meer: geloofwaardigheid. Een mooie tekst die uit jouw mond onwaarachtig klinkt, is ronduit schadelijk. Je bereikt namelijk het tegendeel. Het fundament onder een goed verhaal is oprechtheid, stellen wij zelf. Bezint eer je begint met uw verhaal. En roep desnoods deskundige hulp daarbij in.

Volg ons op social